Istnieje wiele teorii dotyczących snów, jednak temat ten nadal pozostaje obszarem do szerokich badań. Do tej pory nie udało się dokładnie określić, czym właściwie jest sen, skąd się biorą dane sny i dlaczego niektóre z nich zostają w pamięci na dłużej, a inne ulatują w niepamięć w momencie obudzenia się. Jak to jest ze snami psów?
Z pewnością często widzisz, jak Twój pupil rusza łapami podczas snu, a nawet wydaje różnorakie odgłosy – niezależnie od tego jaki ma temperament. Wydaje się to, że jest to jakiś odruch bezwarunkowy, ale może to też świadczyć o tym, że Twój pies doświadcza przygód sennych, a nawet koszmarów, które wywołują tego typu reakcje. Choć nauce trudno jest udowodnić to, czy psy mają sny, wiele wskazuje na to, że w tej hipotezie kryje się ziarnko prawdy. Największą barierą w udowodnieniu psich snów jest to, że czworonogi przecież nie są w stanie odpowiedzieć nam na pytanie, czy takowe sny mają. Poszlaki, kryją się jednak w psim mózgu, któremu przyglądają się wyspecjalizowani naukowcy. Czy psy śnią? Trudno powiedzieć. Warto przyjrzeć się jednak temu, co mówi nam nauka.
Jak śni pies?
Wiemy, że u ludzi występują dwie fazy snu – NREM i REM. Pierwsza składa się z trzech mniejszych faz (zasypianie, sen płytki i głęboki) i wprowadza organizm w stan pełnego odpoczynku, który jest możliwy tylko podczas fazy REM. Wtedy to nasze ciało zostaje częściowo sparaliżowane, aby zapobiec samouszkodzeniu, a mózg odpoczywa w stanie uśpienia, podtrzymując jedynie nasze funkcje życiowe, w tym pracę serca, płuc i innych organów. To właśnie wtedy pojawiają nam się sny.
Teraz warto się zastanowić, czy psy śnią tak samo, jak ludzie? Jeżeli chodzi o podobieństwa, to można o nich mówić w kontekście faz snu. Kiedy pies kładzie się spać, pozostaje bardzo czujny, budzi go najcichszy szmer, ale gdy śpi już dłuższy czas, niekiedy możemy przejść obok niego, a ten nawet się nie ruszy. Różnice pojawiają się w kwestii szybkości przechodzenia w poszczególne fazy. Psy potrzebują na to znacznie mniej czasu niż ludzie. Fazę REM osiągają już zazwyczaj w ciągu 10 do 20 minut, podczas gdy ludziom zajmuje to godziny. Szacuje się więc, że psy przeżywają zatem koszmary, jak i milsze sny – aby znacząco poprawić jakość snu swojego pupila, warto zapewnić mu odpowiedni poziom aktywności w ciągu dnia.
Jak zachowuje się pies podczas snu?
Pies podczas snu może wydawać różne dźwięki, ale też ruszać łapkami, uszami czy głową. To najpopularniejszy zestaw psich reakcji na sen. Do tego może też dojść gwałtowny i niekontrolowany ruch gałek ocznych, który tak samo działa u ludzi i towarzyszy fazie REM. Zdarzają się jednak psy, które śpią tak głęboko, leżąc jak kłoda, że wyglądają, jakby były zabite. Towarzyszy temu bowiem odprężenie mięśni, co świadczy o głębokim i pełnym śnie zwierzęcia. Jeżeli jednak zachowanie psa podczas snu wykracza poza te oznaki, być może warto skonsultować się z weterynarzem. Co więcej, różnice mogą też wynikać z osobowości zwierzęcia, stanu emocjonalnego, rasy, temperamentu i ogólnego stanu zdrowia.
Pies warczy we śnie – co robić?
Poprzez dźwięki i mowę ciała psy przekazują nam swoje myśli i emocje. Czasami wiąże się to z lękiem, czasami z chęcią zyskania naszej uwagi. Przyczyn jest wiele. Nie ulega jednak wątpliwości, że nagłe warczenie lub szczekanie zwierzaka podczas snu bywa dezorientujące. Dlaczego psy to robią? Czy odpowiadają za to koszmary, jeżeli założymy, że psy rzeczywiście mają sny? Jeżeli spojrzymy na ludzi, to zauważymy, że my także czasami mówimy, płaczemy lub krzyczymy w czasie snu. W tym przypadku psy niewiele różnią się od nas. Wiadome jest, że psy przechodzą fazy snu. Fazie REM towarzyszy szybki i niekontrolowany ruch gałek ocznych. To właśnie wtedy nadchodzą sny i symptomy wskazujące na to, że dana istota śpi. Oprócz warczenia psa można też usłyszeć inne dźwięki, choć wokalizacja to nie jedyna reakcja na sen. Do tego dochodzą ruchy łap, uszu czy gałek ocznych. Kiedy Twój pies warczy podczas snu, niekoniecznie oznacza to, że przeżywa koszmar. Być może jego mózg odtworzył mu właśnie moment, kiedy warczał, a to psy mogą robić także podczas zabawy.
Koszmary u psa
Co robić? Jeżeli nie ma innych powodów do niepokoju, pozwól psu kontynuować swoje sny. Jako ludzie też nie lubimy, gdy ktoś wyrywa nas ze snu. Naturalne jest, że w tej sytuacji reagujemy ze strachem i to samo może się tyczyć naszych czworonożnych przyjaciół. Wybudzony ze snu pies może zareagować gwałtownie i nieprzewidywalnie. Nawet gdy na co dzień jest łagodny i potulny, w takiej sytuacji może zacząć warczeć lub spróbować Cię ugryźć. Pamiętaj, że w czasie snu, a w szczególności koszmaru, pies doświadcza silnych emocji, które bierze za prawdziwe. Uczucie strachu i dezorientacji może mu towarzyszyć jeszcze chwilę po przebudzeniu. Zwierzę nie wie, co się dzieje, gdy się budzi, więc w pierwszej kolejności gotów jest bronić siebie i dać sobie czas na odzyskanie zmysłów. Ponadto przerywanie snu jest po prostu niezdrowe.
Jeżeli pies wykazuje więcej niż to, co zostało tutaj opisane, a jako właściciel czujemy zaniepokojenie i postanawiamy pupila obudzić, nigdy nie róbmy tego za pomocą ręki. Najlepiej wywołać psa po imieniu lub klasnąć w dłonie.
Czy wybudzanie psa ze snu ma sens?
Kiedy Twój psi przyjaciel piszczy podczas snu, oznacza, że przeżywa najlepszą fazę snu. Czy powinniśmy budzić psy, jeśli wydaje nam się, że śnią o czymś przerażającym? Opinie bywają podzielone. Jego reakcje niekoniecznie odzwierciedlają to, co akurat widzi we śnie.
Naukowcy podkreślają znaczenie fazy REM, której brak uniemożliwia pełną regenerację i wypoczynek. Dlatego zaleca się, by nie budzić psa za każdym razem, gdy porusza się podczas snu lub wydaje dziwne dźwięki. Badania dają nam podstawy do sądzenia, że psy – tak jak ludzie – mają sny, więc możemy zostawić je same w walce z nimi, ponieważ jeśli je wybudzimy, zwierzak nie odpocznie. Warto też pamiętać o tym, że psy potrzebują różnej ilości snu w zależności od rasy i wieku. Szczenięta śpią najwięcej, w zasadzie większość dnia, a wraz z upływem czasu ilość snu zmniejsza się do 6-8 godzin dziennie.
Czy wybudzanie psa ze snu ma sens? Raczej nie. Powinniśmy dać pupilowi wypocząć i nie zwracać uwagi na ruchy i dźwięki, które w gruncie rzeczy nie odstają od normy i pojawiają się sporadycznie, gdy pies śpi.
A jak Twój pupil zachowuje się podczas snu?