Decyzja o wzięciu psiaka wiąże się z wieloma przemyśleniami – na które warto znaleźć czas, aby dokładnie przyjrzeć się wszystkim „za” i „przeciw”. Jedną z wielu mniejszych decyzji, jaką powinniśmy podjąć zanim zdecydujemy się na wzięcie psa – jest oczywiście decyzja o konkretnej rasie naszego czworonożnego przyjaciela. Czym jest rasa psa? To nic innego jak wyhodowana przez człowieka grupa osobników tego samego gatunku – a więc grupa psów posiadająca ten sam genotyp.
RASY PSÓW WEDŁUG GRUP:
Grupa I – Owczarki i inne psy pasterskie, z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła
Grupa II – Pinczery i sznaucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła
Grupa V – Szpice i psy w typie pierwotnym
Grupa VI – Psy gończe i rasy pokrewne
Grupa VIII – Aportery, płochacze i psy dowodne
Psy jednej rasy posiadają takie same cechy psychiczne, fizyczne i anatomiczne – odziedziczone oczywiście po swoich przodkach. Pojęciem, które warto znać w kontekście ras psów, jest „wzorzec rasy psa” – czyli opis eksterieru (zewnętrznej budowy ciała) i cech charakteru psa. Wzorzec rasy jest ustalany przez określone organizacje kynologiczne – a więc organizacje zajmujące się nauką o psach – zrzeszające hodowców na danym terenie. Kiedy powstaje pojęcie rasy? Wtedy, kiedy grupa osobników należących do tego samego gatunku jest w stanie reprodukować się – zachowując przy tym te same cechy. Rasy psa dawniej nazywano „rasami zwierząt z gatunku psa domowego”. Najskuteczniejszym sposobem na odróżnienie ras psów od siebie są testy DNA – stanowiące jedyny obiektywny sposób identyfikacji faktycznej rasy czworonoga. Ustalenie rasy psa może być pomocne w przypadku ewentualnej kradzieży psa, jego zaginięcia czy pogryzienia człowieka przez czworonoga.
Czym jest eksterier?
Jeśli chcemy zagłębić się w temat ras psów – powinniśmy zastanowić się czym dokładnie jest eksterier. Chociaż pojęcie to może wydawać się nieco „egzotyczne” wielu z nas – eksterier to nic innego jak pojęcie określające zewnętrzną budowę ciała zwierzęcia. Mowa tu nie tylko o psach, ale również o koniach i bydłu. Eksterier nazywany bywa „pokrojem” – ten termin najczęściej stosuje się w naukach przyrodniczych, a określa się nim ogół cech morfologicznych opisujący wygląd zewnętrzny organizmów żywych, kryształów i minerałów. Przykłady cech pokroju to chociażby wielkość, barwa i kształt. Na pokrój, eksterier wpływa więc wszystko to co możemy dostrzec „gołym okiem” – ocenę pokroju (nazywaną też „oceną wartości hodowlanej”) prowadzi się zwykle w celu oszacowania zdolności zwierzęcia gospodarskiego do przekazania określonej cechy (bądź zespołu cech) potomstwu.
Pies domowy – przodek wszystkich ras psa.
Jeśli spoglądamy chociażby na yorka i labradora – być może zastanawiamy się jak to jest możliwe, że zarówno york, jak i labrador stanowią jeden gatunek zwierząt (pies domowy), a przy tym tak bardzo różnią się od siebie wizualnie. Wszystko sprowadza się właśnie do ras psów – które różnią się od siebie nie tylko zewnętrznie, ale również cechami charakteru. Dla przykładu – inne psy wykorzystywane były przez lata w celach polowań, inne – do towarzystwa dam dworu. Dziś sytuacja wygląda bardzo podobnie – jeśli chcemy wziąć psa, który ochraniać będzie naszą posesję, prawdopodobnie nie zdecydujemy się na maltańczyka czy psiaka rasy chihuahua. Wspólnym przodkiem wszystkich ras psa domowego, jak większość z nas wie, jest wilk – psiaki zostały przygarnięte przez człowieka około 16 000 lat temu, a historia o pięknej przyjaźni ludzi z psami rozpoczęła się… w Chinach! Kto by pomyślał, że od tego wydarzenia budowanie relacji z pupilami potoczy się tak dynamicznie – dziś większość miłośników zwierząt nie wyobraża sobie codziennego funkcjonowania bez czworonoga w domu, traktując psa nierzadko jako pełnoprawnego członka rodziny.
Na czym polega krzyżowanie psów?
Nie jest tajemnicą, że zróżnicowany wygląd psa otrzymuje się wyłącznie poprzez krzyżowanie – czyli łączenie w pary zwierząt o wybranych cechach. Dzisiaj również mamy do czynienia z krzyżowaniem zwierząt – które skutkuje powstawaniem nowych, nieznanych dotąd ras. Nie da się ukryć, że nie każde krzyżowanie ras jest dobre – zdarza się, że rodzące się szczeniaki chorują, dlatego tak ważne jest, aby psiaka zawsze brać z hodowli, a od hodowcy oczekiwać okazania niezbędnych dokumentów (na przykład rodowodu psa). Niestety – w Internecie coraz częściej możemy trafić na rozmaite ogłoszenia sprzedaży psów, które pochodzą z tak zwanych „domowych hodowli”. Jak zorientować się, że szczeniak nie jest „czystej krwi”? Przede wszystkim może nam w tym pomóc cena – jeśli jest aż nadto zachęcająca i atrakcyjna, prawdopodobnie piesek nie jest z rodowodem, co oznacza, że nie musi posiadać czystych cech danej rasy, a jedynie stanowić „mieszankę” wybranej przez nas rasy z inną.
Dlaczego krzyżuje się psy?
Krzyżowanie psów to doskonały sposób na „utworzenie” takiego psa, jakiego rzeczywiście oczekujemy. To właśnie krzyżowanie psów umożliwiło stworzenie danej rasy – odpowiedniej długości sierści, kształtu uszu czy ogona, a także konkretnych cech charakteru. W praktyce krzyżowanie psów oznacza więc kreowanie, tworzenie – poprzez łączenie w pary określonej samicy i samca. Nie wszyscy wiedzą, że przez dłuższy czas przodkowie wilka wyglądali niezwykle podobnie – a tworzenie ras zaczęło się około 500 lat temu. Krzyżowanie psów pozwoliło na zmianę wyglądu czworonoga w zależności od potrzeb – na przykład większe, dobrze zbudowane psy wykorzystywany do pilnowania stada, a te z bardziej gęstym, ciepłym futrem, umożliwiały przetrwanie chłodnej nocy.
Jaka jest najstarsza rasa psa?
Za najstarszą rasę psa domowego nie bez powodu uznaje się charta afgańskiego – to właśnie dzięki szczątkom o podobnym fenotypie, pochodzącym sprzed 6000 lat, możemy uznać tę rasę za najstarszą. W przeszłości dzisiejszy chart afgański reprezentowany był aż przez trzy odmiany – z czego do dziś przetrwała zaledwie jedna, długowłosa. Niektóre legendy głoszą, że to właśnie chart afgański został ocalony z potopu – dzięki znalezieniu miejsca na Arce Noego. Z dużą dozą prawdopodobieństwa – przodek charta afgańskiego przybył na teren dzisiejszego Afganistanu z Persji bądź Afryki. Inną, wiekową rasą psa domowego jest akita inu – starożytna rasa, pochodząca z Japonii, której psy towarzyszyły samurajom. Akita – dzięki swojej odwadze – zajmuje ważne miejsce w mitologii japońskiej, symbolizując siłę i pomyślność. Zdaje się, że w samej Japonii nie ma osoby, która nie znałaby historii Hachiko – wiernego psa, którego losy zostały przedstawione w filmie „Mój przyjaciel Hachiko”. Ostatnia z trzech najstarszych ras, którą warto zapamiętać, jest wyhodowany przez Inuitów alaskan malamute – stanowiący „krzyżówkę” wilka arktycznego z psem w typie szakala. Do dziś alaskan malamute kojarzony jest ze względu na swoje kudłate futro – dzięki któremu jest odporny nawet na bardzo niskie temperatury.
Jak wybrać rasę psa?
Czy wiesz, że obecnie wyróżniamy około 400 różnych ras psów? Biorąc pod uwagę rozwój psa domowego oraz fakt „mieszania” zwierząt od (dopiero!) około 500 lat – trzeba przyznać, że jest to imponująca liczba. Osoby chcące przyjąć psiaka pod swój dach – bardzo często kierują się walorami wizualnymi danego czworonoga, zapominając, że wraz z wyglądem biorą pod swoją opiekę również określony charakter, osobowość, cechy. To ważna informacja pod kątem pracy z psem – którą trzeba wykonać bez względu na to, na jaką rasę psiaka finalnie się zdecydujemy. To co warto zaznaczyć w tym miejscu to fakt, że jeden pies wymagać będzie od nas mniej pracy niż drugi – podobnie, jeden psiak może wymagać pracy w terenie, drugi – w domu. Jak widać – praca, którą jako odpowiedzialni opiekunowie psa musimy włożyć w jego wychowanie, różni się, dlatego nie bójmy się porozmawiać o swoich oczekiwaniach i wątpliwościach z behawiorystą. Im lepiej poznamy rasę, która nas interesuje, tym większe prawdopodobieństwo, że codzienność z psiakiem nie zaskoczy nas negatywnie! Pamiętajmy, że jeśli w domu znajduje się już jeden psiak – wybór drugiego pod kątem rasy tym bardziej powinien być skrupulatnie przemyślany (tak, aby oba pupile były w stanie funkcjonować ze sobą w jednym domu).
Rasy małe – co powinieneś wiedzieć?
Rasy psów dzielą się na kilka podstawowych grup. Jedną z nich bardzo popularne obecnie rasy małe – których najmniejsi przedstawiciele mogą ważyć zaledwie 2 kilogramy! Do ras małych zaliczamy między innymi rasy takie jak znane nam wszystkim yorki (yorkshire terier), maltańczyki, shih tzu czy pekińczyki. To właśnie małe rasy psów doskonale odnajdą się w roli psa domowego – niewymagającego sporej aktywności fizycznej w ciągu dnia, odnajdującego się w nierzadko leniwym, spokojnym „życiu domowym”. Niestety, bardzo wiele psów ras małych narażonych jest na lęk separacyjny – co więcej, część właścicieli piesków tej grupy ras, mówi o głośnym szczekaniu swoich pupili. Jak wiemy – nie tylko każda grupa ras, ale i każda, odrębna rasa, posiada swoje wady i zalety, dlatego decyzja o wzięciu psiaka określonej rasy, nigdy nie powinna być podejmowana pochopnie!
Średnie rasy psów – które psy do nich należą?
Do ras psów średnich należą między innymi rasy myśliwskie – o bardzo silnym instynkcie myśliwskim, wymagające konkretnego szkolenia (na czele z nauką przywoływania). To ważne, ponieważ bez odpowiedniej edukacji psa – najlepiej pod kątem doświadczonego behawiorysty – psiaki o silnej potrzebie polowania, mogą uciekać od opiekuna, co może skutkować zaginięciem psa czy wypadkiem (na przykład potrąceniem przez samochód). Do najpopularniejszych ras psów średnich należą rasy psów myśliwskich – takie jak golden retriever, basset hound czy cocker spaniel angielski. Jednak średnie rasy psów to nie tylko pieski o silnym instynkcie myśliwskim – ale także teriery typu bull (na czele z bulterierem i amstaffem). Co warto wiedzieć o średnich rasach psów to fakt, że ich przedstawiciele najczęściej doskonale odnajdują się w rodzinach – a ich konkretne cechy osobowości warto dobrać do stylu życia domowników.
Owczarki, psy pasterskie i molosy – duże rasy psów
Większość z nas kojarzy duże rasy psów z owczarkami (na przykład owczarkiem kaukaskim), jednak – jak się okazuje – do tej grupy ras zaliczamy też psy pasterskie (takie jak berneński pies pasterski) czy molosy (bullmastiff, dog niemiecki). Wbrew pozorom – psy zaliczające się do ras dużych są na co dzień niezwykle spokojne i zrównoważone. Co warto o nich wiedzieć to fakt, że w przypadku wtargnięcia na Wasze (Twoje i jego) terytorium – potrafią zaatakować, wykazując silny instynkt obronny, dlatego tak ważne jest odpowiednie szkolenie już od pierwszych miesięcy funkcjonowania w domu. Pamiętajmy, że – decydując się na psa większej rasy – powinniśmy mierzyć siły na zamiary. Niestety, przyjmowanie pod swój dach psów dużych ras przez osoby nieznające specyfiki danej rasy – niejednokrotnie kończyło się tragicznie.
Rasy psów agresywnych – czy aby na pewno tak jest?
Czy wiesz, że istnieje dokument określany jako „wykaz ras psów, uznawanych za agresywne”? Aby nabyć psa jednej z jedenastu ujętych w nim ras – wymagana jest zgoda gminy, na jakiej przebywać ma czworonóg. Psy ras uznawanych za agresywne nie tylko muszą być wyprowadzane na spacer na smyczy i w kagańcu, ale także wymagają właściwego szkolenia. Do ras psów agresywnych zalicza się między innymi buldoga amerykańskiego, doga z Majorski, doga argentyńskiego oraz amerykańskiego pit bull terriera. Dlaczego to właśnie te rasy zostały określone mianem „uznawanych za agresywne”? Na przykładzie doga z Majorki możemy zauważyć, że od początku powstania rasy – przeznaczona była ona do walki z innymi psami i szczucia byków. Osoby decydujące się na psy tej grupy ras najczęściej oczekują skutecznego stróżowania domu czy innej posesji – co nie zmienia faktu, że pies „rasy uznawanej za agresywną” nie jest wyłącznie stróżem, ale – tak jak i inne rasy – wymaga od nas codziennego zaangażowania, uwagi i miłości.
Wiele ras psów, z jakimi mamy do czynienia obecnie, pozwala na wybór takiego pieska – zarówno pod kątem cech fizycznych, jak i osobowościowych – który w pełni wpisze się w nasz styl życia. Pamiętajmy, by psiaka wybierać nie tylko pod kątem swoich (i pozostałych domowników) potrzeb, ale także opierając się na pytaniu „czy ja – jako opiekun – jestem w stanie zapewnić mu wszystko to, czego potrzebuje?”. Im więcej czasu i uwagi poświęcimy na wybór odpowiedniej dla nas rasy – tym więcej satysfakcji otrzymamy, funkcjonując z psiakiem na co dzień!
A Ty, na jaką rasę psa się zdecydowałeś / aś?