Czy zastanawiałeś / aś się kiedykolwiek czym w zasadzie jest pies? Skąd pochodzi, jakie są jego korzenie, kiedy został po raz pierwszy określony, zdefiniowany, opisany? Na co dzień nie zawsze mamy czas, by zastanawiać się nad pochodzeniem swoich czworonożnych przyjaciół – a jednak może nam to pomóc w zrozumieniu naszego zwierzaka! Czy pies aby na pewno pochodzi od wilka? Czy wszystkie małe rasy, na które większość z nas reaguje zachwytem rzeczywiście mogą wywodzić się od drapieżników? Jak się okazuje – pies domowy to udomowiony gatunek lub podgatunek ssaka drapieżnego z rodziny psowatych. Jak to jest więc z tym wilkiem? Część ujęć badających pochodzenie psa nie wyklucza tej sprawy – jednak mamy do czynienia także ze sceptykami, którzy twierdzą, że pies stanowi odrębny gatunek. Nie jest tajemnicą, że od czasu powstania gatunku nazwanego „psem domowym” powstałe całe mnóstwo różniących się od siebie ras – mających odrębną morfologię i inne cechy użytkowe. Rodzina psowatych z kolei obejmuje wszystkie te zwierzęta, które zaliczają się do „podrzędu psokształtnych” – a więc psy, lisy, wilki, szakale i kojoty. Na terenie Polski możemy spotkać chociażby wilka szarego, lisa rudego czy szakala złocistego – oraz, oczywiście, psa domowego (i to w coraz większej ilości domów w naszym kraju!).
Pies domowy – czym wyróżnia się „rodzina psowatych”?
Rodzina psowatych charakteryzuje się ssakami średniej wielkości – której najmniejszym przedstawicielem jest… fenek pustynny! Jeśli chodzi o największego ssaka z tej rodziny – bez wątpienia jest nim wilk szary. Jak widać – różnica między jednym, a drugim ssakiem jest ogromna. To właśnie do jej przykładu można porównać chociażby występowanie rasy labradora oraz chihuahua, które rówież dzieli bardzo wiele (nie tylko wielkość, która jest widoczna „na pierwszy rzut oka”!). Pies domowy – podobnie jak większość psowatych – ma długie łapy, zakończone tępymi, niewyciągalnymi pazurami. Co ciekawe, sierść poszczególnych gatunków psowatych zależy w dużej mierze od tego w jakim klimacie żyją. To, co jest charakterystyczne dla psowatych, to również uzębienie – z silnie rozwiniętymi kłami. Pies domowy i inne „psowate” prowadzą zwykle naziemny tryb życia – i są aktywne zarówno nocą, jak i w ciągu dnia.
Rodzina psowatych a umiejętność polowania
Jedynym zwierzakiem z rodziny psowatych, który zapada w sen zimowy jest jenot – pieski, jak wiemy, absolutnie tego nie robią. Co ciekawe, psowate potrafią upolować swoje pożywienie – i choć dziś, patrząc na nasze, nierzadko rozpieszczone psiaki, trudno w to uwierzyć… nasz pupil bez problemu byłby w stanie zorganizować sobie posiłek! Pies domowy nie bez powodu nazywany od lat jest „najlepszym przyjacielem człowieka” – a wszystko za sprawą niesamowitej wierności, lojalności i oddania, jakimi wykazuje się w stosunku do człowieka, swojego pana.
Pies domowy – „forma domowa wilka”?
Czy wiesz, że pies został opisany naukowo już w 1758 roku? Dokonał tego Karol Linneusz – szwedzki przyrodnik i lekarz, który od dziecka interesował się przyrodą i botaniką. Linneusz w swojej pracy określił psa mianem „Canis lupus” – jednak kiedy uzgodniono, że pies rzeczywiście z dużą dozą prawdopodobieństwa może pochodzić od wilka, zmienił ją na „Canis lupus f. familiaris”. Inne badania, dokonane już dużo później, pokazały, że cechy fizyczne, jak i charakterologiczne są zależne od genotypu – a więc od zespołu genów danego osobnika.
Ile jest ras psa domowego?
Być może część z nas zastanawiała się nad tym ile ras psa domowego występuje na całym świecie. Jak się okazuje – jest ich ponad 400! Psa domowego można jednak określić krótkim opisem. Jak wyglądają jego poszczególne elementy ciała? Niezależnie od rasy – pies domowy może posiadać różny kształt głowy (zarówno kwadratowy, okrągły, jak i wydłużony), różną długość uszu (zarówno długie, jak i krótkie), ciało najczęściej pokryte sierścią (choć zdarzają się również psy nieowłosione) oraz ogon o różnej wielkości i kształcie. To właśnie te części ciała są najczęściej charakterystyczne dla psa – i choć rzeczywiście występują w nich istotne różnice, wszystkie rasy można zaliczyć właśnie do grupy „psów domowych”. Pies domowy jest silnie związany z człowiekiem – dlatego śmiało można przyjąć, że występuje wszędzie tam, gdzie może znaleźć się człowiek. W dzisiejszych czasach nie ma wątpliwości, że pies uzależniony jest od nas – swoich właścicieli, a w warunkach dzikich nie byłby w stanie prawdopodobnie przeżyć. Oczywiście, upolowanie małego ptaka czy myszy jak najbardziej jest możliwe – jednak pobyt psa samego w lesie nawet przez kilka dni, mógłby zakończyć się dla niego śmiertelnie.
Jak rozwija się pies domowy?
Rozwój psa domowego rozpoczyna się od ciąży suki – która trwa najczęściej około dwóch miesięcy. Rozrób psów domowych jest zwykle planowany oraz kontrolowany przez człowieka – ponieważ część właścicieli świadomie decyduje się na kastrację swojego czworonoga. Co ciekawe, „młode” przychodzą na świat ślepe, a oczy otwierają dopiero po około tygodniu swojego życia poza łonem matki. To właśnie jej mlekiem są karmione do ósmego, a nawet dziesiątego tygodnia życia. Dojrzałość płciową pies osiąga między szóstym, a dwunastym miesiącym – z kolei czas jego życia, w zależności od konkretnych rasy, zwykle wpisuje się w okres od sześciu do czternastu lat (chociaż najdłuższa, udokumentowana długość życia psa wynosiła dwadzieścia dziewięć!). Pies od lat towarzyszy nam – ludziom. Do dziś znane są historie o psach, które w niesamowity sposób były w stanie pomóc ludziom nawet w najtrudniejszych sytuacjach – a dziś, w większości naszych domów, traktowane są jak członkowie rodziny, o które dbamy i które kochamy z wzajemnością!
Jak się okazuje – psy rzeczywiście mogą być powiązane z wilkami! I choć pytania o ich korzenie wzbudzają w nas wiele ciekawości – aby dobrze poznać swojego psa, warto spędzać z nim jak najwięcej czasu. Pamiętajmy, że każdy psiak jest inny, a jego unikalne cechy zależą od genotypu. Niezależnie od tego czy nasz pupil jest zamknięty w sobie czy też ma zadatki na „żywe srebro” – podchodząc indywidualnie do jego potrzeb, z całą pewnością sprawdzimy się w roli zaangażowanych, troskliwych właścicieli!
